اختلال استرس پس از سانحه (Post-Traumatic Stress Disorder یا PTSD) یکی از شایع‌ترین و در عین حال نادیده‌گرفته‌شده‌ترین اختلالات روانی است که پس از تجربه‌ی یک حادثه‌ی بسیار شدید و تهدیدکننده مانند مرگ عزیز، تصادف، آزار جنسی، جنگ یا بلایای طبیعی بروز می‌کند.
علائم و نشانه‌های PTSD:
در صورت ابتلا به PTSD، ممکن است فرد با نشانه‌های زیر مواجه شود:
خاطرات مزاحم و کابوس‌های تکرارشونده
فلش‌بک یا زنده شدن مجدد حادثه
اجتناب از مکان‌ها، افراد یا افکاری که یادآور حادثه هستند
تغییرات خلق مانند خشم، بی‌اعتمادی، احساس گناه یا شرم
بیش‌انگیختگی: بی‌خوابی، کاهش تمرکز، تحریک‌پذیری
این علائم معمولاً بیش از یک ماه ادامه دارند و اگر درمان نشوند، زندگی روزمره، روابط و عملکرد شغلی فرد را مختل می‌کنند.
PTSD در فرهنگ ایرانی:
در فرهنگ ایرانی، اختلال استرس پس از سانحه اغلب با عباراتی مانند ضربه روحی یا فشار عصبی شناخته می‌شود. بسیاری از افراد از ترس قضاوت شدن، درباره‌ی تجربیات آسیب‌زای خود صحبت نمی‌کنند و این موضوع باعث سرکوب احساسات و مزمن شدن اختلالمی‌شود. متأسفانه در خصوص آسیب‌های جنسی یا حوادث تلخ دوران کودکی نیز، به دلیل شرایط فرهنگی، مراجعه به روان‌درمانگر بسیار کم است.
چه زمانی به روانشناس مراجعه کنیم؟
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با علائم زیر مواجه هستید، بهتر است هر چه سریع‌تر به روانشناس یا روان‌درمانگر مراجعه کنید:
تداوم اضطراب، کابوس یا ترس شدید پس از یک حادثه
اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی یا دوری از روابط عاطفی
بروز افکار خودکشی، تحریک‌پذیری یا احساس گناه شدید
کاهش عملکرد تحصیلی، شغلی یا خانوادگی
درمان PTSD در مروارید ذهن:
در موسسه سلامت روان مروارید ذهن، ما از پیشرفته‌ترین روش‌های درمان اختلال استرس پس از سانحه استفاده می‌کنیم:
درمان tDCS:یکی از مؤثرترین روش‌های نوین برای درمان اختلالات ناشی از تروما با تحریک غیرتهاجمی مغز
درمان مواجهه‌سازی و درمان شناختی-رفتاری (CBT):برای کمک به پردازش سالم تجربه تروماتیک
درمان EMDR:تکنیکی بسیار مؤثر برای پردازش مجدد حافظه‌های آسیب‌زا با استفاده از حرکات چشم
داروهای ضدافسردگی (مانند SSRIها): در صورت نیاز و با تجویز روانپزشک
تنظیم هیجان، تمرین‌های بدن‌محور و مدیتیشن درمانی
گروه‌درمانی و حمایت روانی از افراد دارای تروما مشابه